Kuantum Mekaniği ve Hayvan Hakları

Kuantum, parçacık anlamına gelen kuanttan türemiş bir kelimedir isim itibariyle. Gelgelelim muhteviyat o kadar da basit değildir. Sakat bir mevzudur mikro dünyayı inceler o mini minnacık parçacıkların birbirleriyle olan ilişkilerini hareketlerini didik didik eder ıncığını cıncığını çıkarır. Ne isterler o parçacıklardan ayıp değil mi? Ama dinleyen kim? Bu kuantum bokunu sıçan adam Planck’tır demek pek de yanlış olmaz. Bu amca kara cisim ışıması denilen bir mevzuya takınca kafayı farkında olmadan arı kovanına çomak sokmuştur. (götüne gireydi o çomak onun) tabi bu çalışmalardan bir sonuç çıkmış ve kendi adı ile anılan meşhur Planck sabitini bulmuştur. Küçücük de bir sayıdır o. sen o kadar sene kafa patlat bulduğun sayıya bak on üzeri eksi otuz dört mertebesinde. Ben o kadar çalışacam haysam sabiti bulacam en az on milyar bulurum o da en az yani. Avogadro bu konuda iyi bir örnektir. Sonra atomik spektranın kesikli çizgilerden oluştuğunu falan fark ediyor birileri. Ve bomba patlıyor enerji kuantizedir. hoppalaaaa!!! Enerji öyle kafaya estiği gibi alınıp verilmezmiş buyur buradan yak. Paketler halinde alınıp verilecekmiş. Paketlere fiyonk kurdele falan da takılacak mı? Bitti mi? Biter miiiii??? Planck daha açılışı yaptı üstüne sıçan sıçana... şimdi efendim bu ışık dalga değilmiş yıllarca bizi yemişler. Parçacık özelliği de varmış... bak bak... çarptığı yerden ses gelirmiş üstelik kütlesi olmamasına rağmen... çüüüş... ama dalga gibi girişim de yaparmış... hem dalgaymış hem parçacıkmış haydaaa bir karar verin birader... şimdi herkes sıkı dursun derin bir nefes alsın panik yok... Schrödinder diye bir dingil sen çık de ki bu dalga parçacık ikilemi sadece ışık için değil bütün parçacıklar için geçerlidir. sizin o minik tefek masum kürecikler olarak bildiğiniz elektronlar da dalgadır. Yani parçacıktır ama dalgadır da. (s*kicem ama) bir de dalga boyunu falan hesaplamışlar bu elektronların. Sonra bu Schrödinger denen dinger dalga fonksiyonu diye bir zamazingo çıkartıyor... (yav bak dalgana dalgan büyüsün işin mi yok kardeşim?) bu elektron işte bu dalga fonksiyonuna göre hareket edermiş... bunun enerjisi de dalga fonksiyonunun hamiltonyanına eşitmiş... (zuhahahaaaaa nassı lan?) enerji hamiltonun öz değeri yani... sizin kafanız daha yeterince karışmamamıştır ben biraz suyu bulandırayım şimdi... Bu Schrödinger'in bir kedisi var onu bir kutuya koyuyor kutunun içine de kediyi öldürecek bir silah tertibatı... bu silah tertibatının tetik mekanizması da bir radyoaktif elementin ışıma yapmasıyla harekete geçecek şekilde ayarlanıyor... fanteziye bak... hastalıklı ruhlar bunlar aklı selim sahibi adamın ne işi olur yoksa bu işlerle... radyoaktif element en geç bir saat içinde ışıma yapıp tetiği harekete geçirecek ama bir saat içinde her an ışıyabilir... kedinin psikolojisini düşünmek bile istemiyorum... şimdi sorun şu bir saatten önce herhangi bir anda kedi canlı mıdır? Ölü mü? Kutu kapalıyken radyoaktif elementin elektronları olasılık olarak tüm yerel ve uyarılmış düzeylerin bir üst üste çakışması halindedir. (superposition) kedinin canlı mı ölü mü olduğunu anlamak için ise kutunun açılması gereklidir. Bu noktada kutu açılınca sistemin yerel durumu bozulacak yani etkilenecek ve olası kuantum hallerinden biri gerçekleşecek yani ya ışır vaziyette ya da ışımaz vaziyetteyken baskın yapmış olacağız... kutuyu açarsak kediyi öldürebiliriz de kurtarabiliriz de... kutu kapalıyken kedi hem canlı hem de ölüdür... ne dir bu durumun açıklaması bir sistemin kuantum durumu kestirilemez belirsizdir. Ona baktığımız zaman ise onu değiştiririz. Yaaaa haydi buyurun... Bir de Heisenberg lavuğu var tabi... onun da ayrı bir belirsizliği var bir parçacığın konumuyla hızı aynı anda bilinemez diyor bu amca ikisinden birini bileceksin işine gelirse yok öyle her boku bilmek... bunlar daha kuantuma giriş şimdilerde hepten boku çıktı bu olayın artık kuantum alan teorileri kütle çekiminin kuantum teorisi süper sicimler oy oy oyyy sormayın gitsin akıllara zarar mevzular bunlar bulaşmayın...